Families

A.Brest

A.Cohen

H.Cohen / J.Wolff

S.Cohen / L.de Vries

D.en M.Drukker / J.de Hond

C.H.van Es

B.en S.van Esso / H.Roos

J.van Esso / J.Salomons

M.van Esso

B.Frank

H.Frank / P.Frank

J.Frank

R.Frankforter

B.van Gelder

R.Godfried

H.Goldsteen

M.Goldsteen

M., S., B. en S. Goldsteen

M.de Horst

S.Kan / J.Kan

S.Kats

N.en R.Keizer

J.van Kleef

B.Kroon

R.van Leer

S.de Leeuw en W.Kel

B.Levie

B.Levie

J.Levie

L.Levie

M.Levie

M.Lobstein

S.Mendels

C.Mesritz / R.Nathans

H. en S.Mesritz

M. en I.Pais / H.Polak

M.Polak

E. en J.van de Rhoer

J.van de Rhoer

J.van de Rhoer

L.van de Rhoer

M.van de Rhoer

P.van de Rhoer

S.van de Rhoer

M.A.Roos

S.Roos

J.Rozendal

J.Rozendal

I.Sanders

J.Schaap

S.van der Sluis

B.Stern

I.Stern

A.J.Stibbe

J.en B.de Vries / A.Klein

A.Weinberg

R.Wijl

L.J.Wilda

W.de Wilde

A.Wolf

I.Wolf

D.Wolff

D.Wolff / W.Russ

E.Wolff

J.Wolff

M. en J.Wolff

A.Zaligman

B.Zaligman

J.en M.Zaligman / I.Frank

J.Zaligman

P.Zaligman

S.Zaligman

S. en E.van Zuiden

P.Zwarts

A.Zwiers-Rozendal

Fam.van de Rhoer

Pension Molenstraat

Duits-joodse vluchtelingen

Mozes Levie, Bloeme Levi-Pam, Grietje en Nathan

Mozes Levie was de derde zoon van Benjamin en Grietje Levie. Hij werd op 22 september 1899 in Meppel geboren. Zijn grote passie was de muziek en daarin zag hij voor zichzelf dan ook een toekomst weggelegd. Met name zijn moeder, maar in mindere mate ook zijn vader, heeft hem in dit streven ondersteund.
Na enige voorbereidende studie in Meppel, inmiddels was de familie daar terechtgekomen, werd Moos muzikant in een militaire kapel in Brabant, waar hij zijn dienstplicht vervulde. Na zijn studie vestigde hij zich in Meppel als musicus en humorist. Hij trad in de omgeving van zijn woonplaats op, onder het pseudoniem Max Vilé (Vilé is een verbastering van zijn werkelijke naam Levie). In Meppel, Giethoorn, Dwingeloo et cetera kende men zijn wervende slogan ‘Max Vilé, de gevierde humorist’. Ook verzorgde hij vaak het muzikale gedeelte van feestavonden, samen met de pianist Jan Lingeman (die tevens een muziekwinkel aan het Zuideinde bestierde).

Mozes Levie (tweede van rechts) was naast textielhandelaar ook muzikant
onder de artiestennaam Max Vilé.

Mozes trouwde in de jaren twintig met de uit Amsterdam afkomstige Bloeme Pam, die eerder getrouwd was met zijn jongste broer Herman. Herman was op jonge leeftijd overleden. Zij kregen twee kinderen: op 2 augustus 1927 werd Grietje geboren en op 6 januari 1932 Nathan. Mozes had eigenlijk drie kinderen. In Frederiksoord leefde een onwettig kind van hem, waarvoor hij per week ƒ 2,50 alimentatie betaalde.

Bloeme Levie-Pam.

Bloeme had reeds voor hun huwelijk een lingeriezaak in de 2e Hoofdstraat 19. Na hun huwelijk hielp Mozes, voorzover de muziek hem niet in beslag nam, zijn vrouw in de zaak. Na de Tweede Wereldoorlog zou mejuffrouw Kuipers het bedrijf van de familie Levie voortzetten en in dit pand een modemagazijn exploiteren.
Bloeme stond bekend als een zeer bijzondere vrouw. Zoals toen gebruikelijk, was ze niet alleen achter de toonbank in de winkel te vinden maar ook op de markt, waar ze een bekende verschijning was. Daar kon ze haar kwaliteiten waarschijnlijk nog beter kwijt dan in de winkel, want van haar werd gezegd dat ze 'gouden appels op zilveren schalen kon leggen'. Als ze eenmaal op dreef was, kende haar welsprekendheid geen grenzen en volgde de ene geestige (en gedurfde) uitspraak na de andere. Zo gaat het verhaal dat ze eens directoires verkocht met de toevoeging dat daar wel een hele batterij in kon. Een andere keer sprak ze over broeken voor de hitte-, de koude- en de watergolf. Gevleugelde woorden van haar waren: ‘Pietje-patje-poe en het papiertje krijg je toe.’ De buurman van de familie Levie, Abraham Brul, kon Bloeme prima imiteren. Toen hij eens zinspeelde op het feit dat Bloeme thuis de broek aan had, kreeg hij een hevige ruzie met haar man. Even leek het in een compleet straatgevecht te zullen ontaarden, doordat ook sommige omstanders zich in het strijdgewoel mengden. Maar gelukkig werd de ruzie tijdig door overbuurman Van Dijk gesust.

De nichtjes Gretha en Gretha Levie woonden beiden in de Hoofdstraat.
De ene (links op de foto) in de 1e Hoofdstraat, de andere in de
2e Hoofdstraat.

De nichtjes Greetje (zo werden ze op school genoemd) Levie schreven
in 1940 en 1942 in het poeziealbum van Truidi Vleems.

De slogans die de familie Levie bezigden, waren onder een groot publiek bekend. Zo ook een over de dekens die men bij Levie kon kopen: ‘Alléén onder de dekens van Moos blijft men kinderloos.’
De Tweede Wereldoorlog bleek voor de gehele familie Levie het eindpunt te worden. In het begin waren er natuurlijk de ‘gewone’ speldenprikken van de Duitsers, maar in 1941 werd het menens. Eerst werd het zakendoen stukje bij beetje onmogelijk gemaakt: de winkel gesloten, de markthandel verboden. Ondertussen was Mozes ook nog ruim acht dagen, van 22 tot 30 april, gevangen gehouden wegens ‘distributiefraude’. Waarschijnlijk had hij wat overgebleven spul uit zijn eigen winkel gehaald. Op 8 mei 1942 maakte Mozes de gang naar het kantoor van de Kamer van Koophandel om daar (uiteraard in opdracht van Omnia) zijn handtekening onder het formulier te zetten, waarop was aangegeven dat zijn zaak in liquidatie was getreden. Ruim een jaar later, op 15 juli 1943, was de zaak formeel geliquideerd.

Ali Wolf voor de leeggeroofde winkel van Mozes Levie in de Hoofdstraat.

Inmiddels was de familie Levie allang uit Meppel verdwenen. Mozes werd in juli weggevoerd naar het werkkamp in Orvelte, maar kwam rond 2 oktober nog eenmaal met verlof naar Meppel. Daar werd hij samen met de rest van zijn gezin op 3 oktober uit huis gehaald en naar Westerbork afgevoerd. Bloeme, Grietje en Nathan overleden op 8 oktober in Auschwitz. Voor Mozes was de lijdensweg veel langer. 31 Augustus 1943 wordt voor hem als overlijdensdatum aangegeven. Hij stierf ergens in Midden-Europa. Wat zou hij allemaal hebben meegemaakt?

2e Hoofdstraat 19.


Vorige